Cá tra xuất khẩu sang Indonesia có xu hướng giảm
Nguyên nhân là doanh nghiệp xuất cá tra vướng phải vấn đề cấp phép và hạn ngạch nhập khẩu từ thị trường Indonesia.
Theo số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam, từ đầu năm đến 15/8, giá trị xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang Indonesia đạt 2,45 triệu USD, trong đó các tháng 2, 4 và 6 đều tăng trưởng so với các tháng cùng kỳ năm 2011. Giá trị xuất khẩu tháng 2 đạt trên 1,3 triệu USD, cao nhất từ đầu năm đến nay và so với cùng kỳ các năm trước.
Tuy nhiên, trong tháng 5 và nửa đầu tháng 8, không có lô hàng cá tra nào được xuất khẩu sang thị trường này. Xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang Indonesia tăng dần đều từ năm 2008 đến 2010 nhưng từ năm 2011 đến nay lại có xu hướng giảm.
Theo thông tin từ một số doanh nghiệp đang xuất khẩu cá tra vào Indonesia, xuất khẩu cá tra vào Indonesia vướng phải vấn đề cấp phép và hạn ngạch nhập khẩu từ thị trường này. Các nhà nhập khẩu Indonesia phải đăng ký để được cơ quan chức năng Indonesia cấp phép và cấp hạn ngạch nhập khẩu. Một vài nhà nhập khẩu Indonesia cho biết, do hạn ngạch nhập khẩu cá tra hạn hẹp và được cấp hạn chế nên họ không thể tiếp tục nhập hàng cá tra mặc dù vẫn có nhu cầu lớn.
Cơ quan chức năng Indonesia cấp phép và kiểm soát hạn ngạch nhập khẩu cá tra từ Việt Nam cho doanh nghiệp Indonesia để bảo hộ sản xuất, phát triển sản phẩm cá da trơn, bao gồm cá tra nội địa trong khi nhu cầu của thị trường Indonesia rất lớn và sản phẩm nội địa của họ chưa thể đáp ứng được. Một số chuyên gia cho rằng, điều này chưa phù hợp với các quy tắc vận chuyển, giao thương hàng hóa do WTO thiết lập.
Trong một vài tháng có thời tiết xấu, sản lượng thủy sản khai thác biển không đáp ứng nhu cầu sản xuất trong nước, chính phủ Indonesia mới cho phép nhập khẩu thủy sản. Tuy nhiên, chính phủ nước này sẽ chỉ cho phép nhập khẩu tối đa 20% tổng nhu cầu sản xuất thủy sản, 80% còn lại phải mua từ nguồn trong nước. Trong bối cảnh khó khăn về thị trường, đối với ngành cá tra, việc phát triển và duy trì các thị trường như Indonesia là cần thiết với những thuận lợi về vị trí địa lý và chi phí vận tải. Tuy nhiên, trước trở ngại về vấn đề hạn ngạch nhập khẩu, các doanh nghiệp cá tra trông đợi và kiến nghị Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn xem xét đánh giá mức độ phù hợp của các biện pháp mà Indonesia đang áp dụng trong khuôn khổ WTO cũng như kịp thời có biện pháp tháo gỡ thông qua các kênh ngoại giao chính thức, đề nghị phía Indonesia có các biện pháp phù hợp, công bằng về thương mại đối với các doanh nghiệp nhập khẩu cá tra nói riêng và nông thủy sản nói chung vào Indonesia hơn là cấp phép và hạn ngạch hạn chế.
Indonesia cũng xuất khẩu cá tra ở dạng philê đông lạnh, chủ yếu sang Mỹ. Xuất khẩu cá tra của Indonesia sang Mỹ từ năm 2008 đến nay có xu hướng giảm. Cụ thể, năm 2008 Indonesia xuất khẩu 703 tấn cá tra sang Mỹ, năm 2009 xuất khẩu 285 tấn nhưng đến năm 2010 giảm còn 92 tấn và năm 2011 chỉ còn chưa đầy 11 tấn.
Indonesia là một thị trường tiềm năng. Theo số liệu của Bộ Nghề cá và Hàng hải Indonesia, nhu cầu thủy sản tại Indonesia hàng năm liên tục tăng. Năm 2009, tiêu thụ thủy sản nội địa bình quân đạt 30,17 kg/người/năm, tăng trung bình 5,96% so với năm 2005, riêng từ năm 2008 – 2009 tăng 7,75%.
Theo Vasep